ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ

Ορισμός Ειδικών Μαθησιακών Δυσκολιών

Οι Μαθησιακές Δυσκολίες είναι ένας γενικός όρος που αναφέρεται σε μια ετερογενή ομάδα διαταραχών που έχουν επιπτώσεις, στις συντονισμένες κινήσεις και στην διατήρηση της προσοχής. Οι δυσκολίες αυτές είναι εγγενείς και σεις στην κατάκτηση και χρήση του λόγου, της ανάγνωσης, της γραφής, των μαθηματικών ικανοτήτων θεωρείται ότι οφείλονται σε δυσλειτουργία του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος και διαρκούν σε όλη την διάρκεια της ζωής

ΑΙΤΙΑ ΕΙΔΙΚΩΝ ΜΑΘΗΣΙΑΚΩΝ ΔΥΣΚΟΛΙΩΝ

Τα αίτια των ειδικών μαθησιακών δυσκολιών οφείλονται σε παράγοντες προδιαθεσιακούς, γενετικούς, νευροβιολογικούς και γνωσιακούς, οι οποίοι συμβάλλουν στη δυσκολία κατάκτησης των σχολικών γνώσεων. Σε στατιστική βάση, οι περιβαλλοντικοί και συναισθηματικοί παράγοντες ευθύνονται για το μεγαλύτερο ποσοστό παιδιών που παρουσιάζουν "ειδικές μαθησιακές δυσκολίες". Ακατάλληλο σχολικό περιβάλλον, υποβαθμισμένες οικογενειακές συνθήκες συχνά αποτελούν εμφανείς παράγοντες που μειώνουν τις δυνατότητες ενός παιδιού για σχολική μάθηση. Επίσης, πολύ συχνά, η κατάθλιψη και το χρόνιο άγχος αναστέλλουν τις διαδικασίες μάθησης. Συχνά σε υπερπροστατευμένα ή παραμελημένα παιδιά παρατηρείται αδυναμία να επενδύσουν συναισθηματικά και νοητικά στη μάθηση και να χαρούν την ευχαρίστηση που τους προσφέρει. Υπάρχουν περιπτώσεις παιδιών με "ειδικές μαθησιακές δυσκολίες" που διαπιστώνουμε ότι αδυνατούν ν’ αντέξουν καταστάσεις επιτυχίας και επιβεβαίωσης των ικανοτήτων τους τις οποίες ασυνείδητα αναστέλλουν ή ανακόπτουν.
Σε πολλές περιπτώσεις για τις "ειδικές μαθησιακές δυσκολίες" ευθύνονται εξελικτικές, αναπτυξιακές δυσλειτουργίες σε τομείς που συνδέονται με τις γνωστικές διαδικασίες όπως: η ελλειμματική ικανότητα της συγκέντρωσης και της προσοχής, της απομνημόνευσης, οι διαταραχές του λόγου, οι διαταραχές της εκτέλεσης πολύπλοκων νοητικών λειτουργιών (π.χ. αφαιρετική λειτουργία, ανεύρεση της σχέσης αιτίου, αιτιατού), οι δομικές ανεπάρκειες του εγκεφάλου,αναγκαίες για την οργάνωση των γνωστικών διαδικασιών.

ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΤΩΝ ΕΙΔΙΚΩΝ ΜΑΘΗΣΙΑΚΩΝ ΔΥΣΚΟΛΙΩΝ

Διαταραχή της ανάγνωσης

Η ανάγνωση είναι αργή και γίνεται συχνά συλλαβιστά και χωρίς ροή. Κατά τη διάρκεια της, παρατηρούνται παραλείψεις, προσθέσεις, αντικαταστάσεις γραμμάτων, συλλαβών ή λέξεων. Τέλος, παρουσιάζεται πλήρης ή ελλιπής αδυναμία κατανόησης ενός κειμένου.

Διαταραχή της γραφής

Στην γραπτή έκφραση όπως και στην ανάγνωση δεν απουσιαζούν οι παραλείψεις,οι οι προσθέσεις,οι αντικαταστάσεις γραμμάτων, συλλαβών ή λέξεων.Συχνό φαινόμενο είναι τα ορθογραφικά λάθη,ακόμα και σε λέξεις που έχουν συστηματικά διδαχθεί.Το γραπτό είναι κακογραμμένο,με μουτζούρες χωρίς την τήρηση των διαστημάτων και τη χρήση των σημείων στίξης.

Διαταραχή των Μαθηματικών

Αφορά την δυσκολία ή την αδυναμία εκτέλεσης αριθμητικών πράξεων, καθώς και της ανάπτυξης των ικανοτήτων για επίλυση αριθμητικών προβλημάτων με δεδομένη τη φυσιολογική νοημοσύνη και την επαρκή εκπαίδευση.Πιο συγκεκριμένα παρατηρείται δυσκολία στην αναγνώριση των μαθηματικών συμβόλων(+, -, x, :) στην αντιγραφή αριθμών και πράξεων.

Πέρα από τα ειδικά συμπτώματα κάθε Ειδικής Μαθησιακής Δυσκολίας υπάρχουν και ορισμένα γενικά χαρακτηριστικά που μπορεί να έχουν τα άτομα με Ε..Μ..Δ.:

1. Δυσκολία στον προσανατολισμό, στην αίσθηση του χώρου και του χρόνου
2. Δυσκολία στην αντίληψη της διαδοχής και της αλληλουχίας
3. Δυσκολία στην οργάνωση της μελέτης, της εργασίας και του χρόνου τους.
4. Δυσκολία στην τήρηση του προγράμματος
5. Έλλειψη ενδιαφέροντος για τα βιβλία και για οτιδήποτε χρησιμοποιείται γραπτός λόγος.

Παρόλη την αδυναμία που δείχνουν τα άτομα με Ε.Μ.Δ. στην έκφραση, έχουν πλούσιο συναισθηματικό κόσμο, καλή κριτική ικανότητα, προβληματίζονται για τα κοινωνικά θέματα, έχουν διαμορφωμένες θέσεις και απόψεις .... όμως συχνά μοιάζει να μην βρίσκουν τις λέξεις για να εκφραστούν!

ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΤΩΝ ΕΙΔΙΚΩΝ ΜΑΘΗΣΙΑΚΩΝ ΔΥΣΚΟΛΙΩΝ

Η διάγνωση των ειδικών αναπτυξιακών διαταραχών των σχολικών ικανοτήτων τίθεται συνήθως δι’ αποκλεισμού. Η διαγνωστική διαδικασία αποτελεί μια προσπάθεια περιορισμού των περιβαλλοντικών και βιωματικών παραγόντων, είναι αξιόπιστη μετά την έναρξη της φοίτησης στο Δημοτικό Σχολείο κι εφόσον αυτή είναι τακτική και σταθερή. Κατά τη διάγνωση αξιολογούνται δεδομένα του οικογενειακού καθώς και του αναπτυξιακού ιστορικού του παιδιού, τα οποία συσχετίζονται με το τύπο της "ειδικής μαθησιακής δυσκολίας" που εμφανίζει.Iδιαίτερη σημασία πρέπει να δίνεται στο χρόνο έναρξης των "ειδικών μαθησιακών δυσκολιών" και στην πορεία που αυτές ακολουθούν. Βαθμιαία ή αιφνίδια παρατεινόμενη μείωση της σχολικής απόδοσης είναι ένα δεδομένο που χρήζει ιδιαίτερης προσοχής.

ΤΡΟΠΟΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΤΩΝ ΕΙΔΙΚΩΝ ΜΑΘΗΣΙΑΚΩΝ ΔΥΣΚΟΛΙΩΝ

Οι Ειδικές Μαθησιακές Δυσκολίες χαρακτηρίζουν (ή όχι) ένα άτομο από τη γέννηση του μέχρι το τέλος της ζωής του. Με άλλα λόγια, οι Ειδικές Μαθησιακές Δυσκολίες δεν «θεραπεύονται».Αυτό, όμως που θεραπεύεται είναι τα συμπτώματά τους.Με ειδικές μεθόδους διδασκαλίας, με ειδικές ασκήσεις και με κατάλληλη οργάνωση της μελέτης τα άτομα με Ειδικές Μαθησιακές Δυσκολίες μαθαίνουν τρόπους να παρακάμπτουν τις δυσκολίες τους και βελτιώνονται σ' αυτά που υστερούν. Η ειδική αντιμετώπιση των "ειδικών μαθησιακών δυσκολιών" ενός παιδιού δεν δικαιολογεί την απομάκρυνσή του από το "κανονικό σχολείο". Αντίθετα θεωρείται ως πλέον ενδεδειγμένο να παρέχεται η ειδική αντιμετώπιση μέσα στους κόλπους του σχολείου. Εξίσου απαραίτητη με την ειδική αντιμετώπιση είναι η ψυχολογική υποστήριξη του παιδιού και της οικογένειάς του. Η αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση των παραπάνω προβλημάτων προϋποθέτει πάνω από όλα τη συνεχή συνεργασία όλων των εμπλεκόμενων επαγγελματιών με τους γονείς, των οποίων ο ρόλος είναι καταλυτικός στην ενίσχυση της αυτονομίας και αυτοπεποίθησης των παιδιών τους.